Làm việc ở môi trường công ty Nhật Bản có thể là một thách thức không chỉ đối với người nước ngoài mà còn đối với công dân Nhật Bản vì trong tác phong công sở tồn tại một số văn hóa kinh doanh phải được tôn trọng và thực hiện mọi lúc mọi nơi. Bởi vì điều này, bạn nên có kiến thức về văn hóa doanh nghiệp và cách thức làm việc của các công ty Nhật Bản trước khi ứng tuyển.
Trên mạng internet có nhiều bài báo, video, sách online chia sẻ kinh nghiệm làm việc ở môi trường công ty Nhật. Ngoài ra bạn có thể tìm đọc cuốn sách “Cách cư xử” của tác giả Aibe Hiroko để tích lũy kiến thức.
Hiện nay có rất nhiều cuốn sách hay chủ yếu tập trung vào việc cung cấp một số hướng dẫn cho những người Nhật hoặc người nước ngoài khi họ mới bắt đầu làm việc ở một công ty Nhật Bản và cũng muốn hiểu thêm về văn hóa công sở theo vùng miền ở nước Nhật.
Làm việc trong một công ty Nhật
Ở Nhật Bản bạn phải tuân thủ nhiều quy tắc phức tạp ở công ty và ngoài đời sống. Bạn phải học cách trả lời điện thoại, giao tiếp khách hàng, cách ăn mặc trang phục ở công ty, nói chuyện với cấp trên cũng như cấp dưới, nghi lễ trong cuộc họp công ty,… Tuy nhiên đối với người nước ngoài những quy tắc này sẽ được giảm bớt. Nhưng dù sao bạn cũng nên tiếp thu văn hóa công sở cơ bản để tránh tìm trạng “xung đột văn hóa”.
Học cách kinh doanh
Nội dung cuốn sách truyền tải kiến thức về trang phục, cách hóa giải tình huống công sở, công việc hàng ngày của dân văn phòng, những kỹ năng bắt buộc phải có, các khóa học bạn nên đăng ký để thúc đẩy sự nghiệp tiến triển, phương pháp kinh doanh dành cho bạn có ý định thành lập công ty, vài điều suy ngẫm về nghề nhân viên văn phòng,…
Trau dồi thêm tiếng Nhật
Mặc dù, đây là một cuốn sách với tiếng Nhật khá đơn giản cho những người có trình độ tiếng Nhật N3 ~ N2. Tuy nhiên, nếu đang làm việc ở Nhật Bản thì bạn cũng nên trau dồi vốn tiếng Nhật giao tiếp và tiếng Nhật chuyện ngành, tìm hiểu thêm văn hóa, lối sống người dân nước sở tại.
Một vài đồng nghiệp đã sống hơn 5 năm rưỡi ở Nhật, có nhiều bạn bè, am tường lối sống người Nhật cũng cảm thấy hứng thú với cuốn sách bổ ích này. Cuốn sách chứa đựng nhiều kinh nghiệm ứng xử, lối tư duy logic, kỹ năng kinh doanh hữu ích. Đây xứng đáng là một trong những cuốn sách “gối đầu giường” cho các bạn trẻ mới tốt nghiệp đại học và đang chập chững bước vào con đường tìm kiếm thành công.
Một điều khá thú vị là tỉ lệ phụ nữ Nhật có bằng đại học nhiều hơn nam giới. Tuy nhiên, một trong những lý do phụ nữ phải bỏ việc sau khi sinh con là vì áp lực công việc rất lớn, họ không đủ thời gian chăm sóc con nhỏ, chi phí thuê người giữ trẻ ở Nhật khá lá cao. Phụ nữ nghỉ việc ở nhà làm nội trợ, chăm sóc con và đưa chúng đến trường.
Để tạo thuận lợi cho nhân viên nữ có con nhỏ vừa làm việc vừa trông con, công ty mama square đã khởi xướng ý tưởng công ty kết hợp nhà giữ trẻ miễn phí. Sáng kiến này được nhân rộng ở công ty có nữ giới chiếm đa số.
Các bà mẹ đi làm ở Nhật Bản
Để cạnh tranh với các đồng nghiệp nam và dành địa vị xứng đáng ở công ty, nhiều bà mẹ phải lựa chọn ưu tiêu cho sự nghiệp thì hoãn sinh con hoặc nếu sinh con thì phải nghỉ làm để có thời gian chăm sóc con. Trong 10 năm trở lại đây, số lượng công ty tuyển dụng ứng viên nữ này càng tăng nhưng họ gặp khó khăn để có được công việc như mình mong muốn.
Một lý do khác là đàn ông Nhật ít chia sẻ công việc nhà từ nấu ăn, giặt đồ, trông con, lau dọn nhà, đi chợ,… Những công việc này chỉ dành cho phụ nữ. Quy định đàn ông có vợ sinh con sẽ được nghỉ vài ngày nhưng người chồng tận dụng ngày nghỉ để làm việc với mong muốn được thăng chức, tăng lương hoặc có người lo lắng bị sa thải. Môi trường kinh doanh ở Nhật cạnh tranh quá khốc liệt, khiến cho nhân viên phải làm thêm giờ để mới giải quyết “núi công việc” mà sếp giao. Một số liệu khảo sát gần đây cho biết, trung bình một đôi vợ chồng người Nhật trong 24 giờ chỉ giao tiếp với nhau 16 phút.
Thiếu nhà giữ trẻ, giá cả thuê người trông trẻ tại nhà cao làm cho các đôi vợ chồng gặp khó khăn khi sinh con. Tỷ lệ sinh ở Nhật là 1,37 lần /1 phụ nữ, thấp hơn mức trung bình mong muốn của chính phủ, tốt nhất là khoảng 2,1 lần/ 1 phụ nữ. Để khắc phục tình trạng này chính phủ và các doanh nghiệp sử dụng lao động triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ và khuyến khích phụ nữ quay lại làm việc sau thời gian nghỉ sinh.
Ưu đãi của mama square
Satoshi Fujishiro là người sáng lập và Ceo điều hành công ty Mama Square ở Tokyo. Trước đây họ từng mở quán cafe ở thành phố Saitama, không gian quán được thiết kế một bên là các bàn để khách thưởng thức cafe, ngăn cách qua lớp kính là khu vui chơi trẻ em, có người giữ trẻ trong nom và chơi cùng lũ trẻ khi bố mẹ chúng thưởng thức cafe. Hình thức kinh doanh mới mẻ ngày giúp tạo tâm lý thoải mái, gần gũi giữa bố mẹ và con cái, tiết kiệm thời gian đưa đón con cho khách hàng.
Mô hình của công ty Mama Square đã tuyển dụng nhân viên là các bà mẹ với 30 ngành nghề như tư vấn khách hàng qua điện thoại, biên tập tài liệu, quản lý fanpage, bán hàng trực tuyến, design web, copywrite,…Dự kiến trong năm 2017 công ty mở thêm 20 chi nhánh trên toàn quốc. Việc thiết kế văn phòng làm việc phù hợp với khu vực làm việc của các bà mẹ và khu vui chơi trẻ em cạnh nhau. Bà mẹ có thể xem con mình vui chơi, bọn trẻ được bảo mẫu trông nom cẩn thận, bữa trưa mẹ sẽ cho em bé ăn hoặc tự mình thay tã cho con. Dịch vụ trông trẻ của công ty hoàn toàn miễn phí. Những việc làm này làm nhân viên nữ an tâm làm việc và gắn kết tình mẫu tử.
Dân số già, tỷ lệ sinh giảm, thiếu hụt lao động là một trong những vấn đề nghiêm trọng mà nước Nhật đang đối mặt. Việc khuyến khích phụ nữ sinh con quay lại làm việc và cống hiến cho sự phát triển đất nước là quyết định đúng đắn nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đảm bảo bình đẳng giới
Công Việc Cho Người Yêu Thích Truyện Tranh, Phim Hoạt Hình Tại Nhật Bản
Trong số các bạn yêu thích anime và manga chắc hẳn có người từng mơ ước mình sẽ sở hữu một trang phim hoạt hình trực tuyến phải không? Hoặc đọc manga thỏa thích trong giờ nghỉ? Được thỏa thích sáng tạo nhân vật manga mà mình tâm đắc.
Nhật Bản là nơi sản sinh ra anime và manga nhưng để trở thành nhà viết truyện, họa sĩ vẽ tranh họ phải cạnh tranh khốc liệt với nhiều ứng viên và vượt qua vòng phỏng vấn của nhà tuyển dụng.
Chia sẻ ước mơ ở nền văn hóa phương Tây điều bình thường nhưng ở Nhật đó là điều hơi khác thường. Đôi khi có những bạn “nghiện manga” nhưng họ ít khi chia sẻ về giấc mơ và sở thích cá nhân của mình.
“Otaku (オ タ ク)” là thuật ngữ chỉ người “nghiện” manga và anime. Có sự hơi kỳ thị với những “Otaku” vì niềm đam mê đến ám ảnh những nhân vật hư cấu.
Nếu bạn yêu thích anime và manga, tại sao bạn không thử sức tìm việc làm ở một công ty chuyên về lĩnh vực này. Có như vậy, bạn vừa thỏa sức thể hiện tài năng, vừa được nhìn ngắm các nhân vật yêu thích mỗi ngày. Trong thị trường việc làm Nhật Bản, có rất nhiều công ty chuyên về anime/ manga, chúng tôi sẽ gợi ý cho bạn một trong những công ty nhiều tiềm năng nhất.
Magia: Một giấc mơ cho người đam mê manga/ anime
Công ty Magia mới thành lập, công ty kinh doanh mảng xuất bản kỹ thuật số với mục tiêu tập hợp truyện Mangia khắp nơi trên thế giới và chia sẻ chúng miễn phí. Thông qua nền tảng MangaX, họ cung cấp phiên bản truyện Manga bằng tiếng Trung Quốc và đang tiến hành phiên dịch ra nhiều ngôn ngữ khác. Việc làm của Magia giúp kết nối cộng đồng yêu thích manga và anime, thúc đẩy tính sáng tạo, giao lưu văn hóa giữa các quốc gia với nhau.
Akira Ishiguro, nhà sáng lập và là CEO công ty Magia, anh thích manga – anime thuở nhỏ. Akira quyết tâm theo đuổi niềm đam mê, anh tập hợp bạn bè của mình và thành lập Magia. Với hơn 30 bộ truyện đặc sắc được phát hành ở Trung Quốc, anh dự định sẽ đưa Magia thâm nhập thị trường EU và Mỹ trong tương lai.
Tham quan Trụ sở chính của Magia
Văn phòng công ty được thiết kế mang đậm màu sắc manga/anime với phía bên phải là phòng họp và một thư viện truyện manga đồ sộ với hàng nghìn cuốn truyện nhiều thể loại hành động, lãng mạn, viễn tưởng,…
Bình thường nếu không có lịch họp nhân viên sẽ thưởng thức bữa trưa, đọc bộ truyện yêu thích và đôi khi dùng bữa tối cùng nhau. Gia nhập đại gia đình Magia nhân viên sẽ không phải ăn trưa ở quán ăn hay quán cafe chán ngắt nữa.
Phòng khuyến mãi, tiếp thị, medianews nằm ở tầng một, không gian mở được bố trí cho nhân viên có thể mang laptop và tự chọn chỗ ngồi mình thích để làm việc. Trong phòng có bình nước nóng, trà, cafe để mọi người tự pha. Cửa sổ hướng ra mặt đường phố, ánh nắng ban mai chiếu sáng căn phòng như tiếp thêm năng lượng và óc sáng tạo cho họa sĩ anime. Trên bàn làm việc có nhiều bức tượng nhân vật manga bằng nhựa, bằng đất, vài cuốn tạp chí manga mới để các bạn họa sĩ anime tìm nguồn cảm hứng thiết kế…
Sự hạnh phúc của nhân viên
Tầng hai của bộ phận dịch thuật, nơi quan trọng này ít người được phép vào. Tầng ba là phòng “happy” của tất cả nhân viên với vô số điều thú vị bạng có thể “bung lụa” thỏa thích.
Tầng này có máy chơi game cỡ lỡ, máy chiếu để xem phim hoạt hình, thú nhồi bông nhân vật anime/manga, ghế sofa, bộ đồ chơi lego, chăn nệm để nhân viên có thể ngủ, hộp quà rải rác khắp nơi,… Căn phòng này như bảo tàng anime/manga thu nhỏ.
Nền văn hóa công sở nước Nhật, công ty quan tâm đến sức khỏe, nhu cầu giải trí của nhân viên. Tại Magia có nhà bếp nhỏ để nhân viên tự nấu món ăn nhẹ. Tủ lạnh có rau, sữa, trứng, xúc xích, hải sản tươi và có cả nồi nấu lẩu để nhân viên họp mặt và thưởng thức món ăn mình thích. Magia thực hiện đúng nguyên tắc “làm hết sức, chơi hết mình”.
Sau khi hoàn thành công việc, nhân viên Magia có thể giải trí trong không gian “happy”. Điều này giúp củng cố tình thần đoàn kết, giải tỏa stress và nạp thêm năng lượng cho những chặng đường tiếp theo.
Nhiều người nước ngoài có ý định tìm việc và định cư lâu dài ở Nhật Bản. Một trong những công việc thu hút ứng viên đó là trợ giảng tiếng Anh cho người bản địa. Dưới đây là một vài chia sẻ của một trợ giảng dạy tiếng Anh về hành trình kiếm việc và một vài điều cần lưu ý để làm tốt công việc trợ giảng.
1. Giới thiệu bản thân
Ngày đầu tiên đến trường bạn sẽ chào hỏi rất nhiều người và bạn sẽ tự giới thiệu bản thân mình với hiệu trưởng, hiệu phó, giáo viên đứng đầu bộ phận của bạn. Bạn nên chú ý ăn mặc thanh lịch, đầu tóc gọn gàng như nhân viên văn phòng và có thái độ khiêm tốn, nhã nhặn, không quá tỏ ra thân mật nhưng cũng đừng tỏ ra xa cách. Ngoài ra, nếu có thể bạn nên học vài câu tiếng Nhật chào hỏi xã giao như sau:
“Hajimemashite.” – chào hỏi lịch sự khi gặp ai đó lần đầu tiên
“Watashi wa [tên] desu.” – “Tôi là [tên].”
“Yoroshiku onegai shimasu.” – “Rất vui được gặp cô.”
2. Nói chậm
Một vài trường hợp trợ giảng nước ngoài đã có nhiều năm sinh sống và làm việc ở nước Nhật nhưng khi họ nói tiếng Anh với đồng nghiệp hoặc học sinh khiến họ cũng không hiểu người đối diện đang muốn nói gì. Vì vậy, lúc đầu bạn nên nói chậm và rõ. Sau một vài tuần học sinh, đồng nghiệp sẽ quen với âm điệu của bạn thì bạn có thể điều chỉnh tốc độ giao tiếp của mình.
3. Chấp nhận sự khác biệt
Nhật Bản là đất nước tuyệt vời với nền văn hóa phong phú, thiên nhiên hài hòa, người dân hiếu khách và đầy tính kỷ luật. Tuy nhiên, ở đây có vài điều kỳ lạ về văn hóa và môi trường làm việc.
Ở trường học, người Nhật có cách tiếp cận truyền thống. Thường các trường cao từ 3 tầng trở lên, bên trong lớp học các bàn được tách thành từng dãy và tập hướng về bảng đen. Một vài trường được đầu tư bảng thông minh, máy chiếu và bạn cũng đừng quá ngạc nhiên khi nhìn thấy phòng học chỉ có bảng đen và phấn trắng nhé.
Đối với trợ giảng tiếng Anh ngoại quốc được đào tạo môi trường giáo dục khác biệt với giáo dục Nhật Bản thì bạn nên học cách tiếp cận đúng mực. Hệ thống giáo dục sở tại được hình thành và phát triển lâu dài; vì thế bạn đừng xúc phạm hoặc ngạc nhiên nếu đề xuất ý tưởng mới của bạn bị bác bỏ. Tôn trọng quan điểm giáo dục và làm tốt công việc trợ giảng là điều cần thiết.
4. Học cách hiểu nhưng không nói ra
Bạn học cách quan sát và tìm cách kết nối với vài đồng nghiệp người Nhật để nhờ họ hướng dẫn cách ứng xử, quy tắc ‘không lời’ và văn hóa công sở ở môi trường bạn làm việc. Để chắc rằng bạn sẽ không hành xử ‘lỗ mãng’ và chuẩn bị tâm lý cho vấn đề bất ngờ nào đó có thể xảy ra trong tương lai.
5. Tận hưởng
Làm việc và trải nghiệm cuộc sống nhiều sắc màu ở nước Nhật sẽ giúp bạn trưởng thành hơn. Bạn có thể tìm hiểu môn đấu vật Sumo, lễ hội hoa anh đào, nhạc kịch Aladdin,… Để mở rộng tầm hiểu biết về văn hóa, con người đất nước ‘mặt trời mọc’.
Năm bài học này bạn cần lưu ý nếu có ý định tìm kiếm công việc trợ giảng tiếng Anh ở Nhật Bản. Chúc bạn thành công.
Chuẩn tìm việc sau tốt nghiệp đại học làm mối quan tâm của nhiều sinh viên ở Nhật. Họ phải cạnh tranh để ‘săn việc’ phù hợp ngành học, có phúc lợi tốt và môi trường làm việc chuyên nghiệp.
Thông thường tháng tư là mùa các công ty khắp nước Nhật bắt đầu tuyển dụng. Thời gian sinh viên tốt nghiệp kéo dài từ mùa đông cho đến cuối mùa hè hàng năm. Trong khoảng thời gian ít ỏi này, sinh viên năm cuối chủ động liên hệ nhà tuyển dụng nộp cv và lên kế hoạch phỏng vấn.
Quy trình sàn lọc, phỏng vấn, tuyển dụng nhân viên mới giữa các công ty khá giống nhau. Ban đầu sinh viên tìm hiểu về lịch sử hình thành công ty, ngành nghề kinh doanh, bộ máy quản lý công ty, sứ mạng,… Ôn tập lại kiến thức chuyên môn, ra hiệu sách mua mẫu sơ yếu lý lịch có tên rirekisho để điền thông tin cần thiết và gửi hòm thư công ty. Một số người lại tìm đến các hội thảo tuyển dụng, ngày hội tìm việc ở các khu công nghiệp với bộ đồ công sở màu đen có tên là setsumeikai,… để tìm thông tin và trao đổi với bộ phận tuyển dụng. Nếu bạn được xác định là ứng viên phù hợp họ sẽ xếp cho bạn lịch hẹn phỏng vấn. Thông thường bạn trải qua 3-4 vòng phỏng vấn và nếu may mắn được tuyển dụng, bạn sẽ được công ty ký hợp đồng thử việc.
Hành trình ‘săn việc’ này thường vắt kiệt sức lực, căng thẳng thần kinh của hầu hết các bạn sinh viên khi họ nộp cv ứng tuyển cho hàng trăm công ty với hy vọng tìm công việc đầu tiên. Họ tận dụng tất cả các kênh để tìm việc làm như mối quan hệ người thân, bạn bè; báo in; báo online; trang web tuyển dụng trực tuyến; ngày hội tìm việc… Ngoài ra, người tìm việc còn tìm mua những cuốn sách hướng dẫn cách viết cv, phương pháp trả lời phỏng vấn, hướng dẫn cách trang điểm và ăn mặc đúng chuẩn.
Kết thúc các vòng phỏng vấn dù được tuyển dụng hay không bạn cũng chủ động gửi email cảm ơn công ty đã mời bạn. Việc làm này thể hiện phép lịch sự, biết đâu sau nay bạn có thể là ứng viên mà họ nhớ đến nếu thiếu người. Tìm việc là quá trình đầy thủ thách mà mọi sinh viên mới tốt nghiệp phải vượt qua. Mỗi lần phỏng vấn thất bại ở công ty này bạn sẽ tích lũy kinh nghiệm, nắm bắt những câu hỏi thông dụng, dự đoán và lên kịch bản phòng vấn cho từng công ty để buổi phỏng vấn diễn ra suôn sẻ, đọc vị được phần nào đó tính cách và phương pháp phỏng vấn của từng công ty tuyển dụng. Chúc bạn sớm tìm được công việc như mình mong muốn.